De vele facetten van het vertalersberoep

27 feb 2023

Vertalingen zijn alomtegenwoordig in ons dagelijks leven. U leest vertaalde boeken, kijkt naar ondertitelde films, leest de gebruiksaanwijzing van een Chinese wasmachine toch in uw eigen taal en ontvangt de interne communicatie van het bedrijf waar u werkt waarschijnlijk in twee of drie talen als het een groot bedrijf betreft. En aangezien elke sector zijn eigen bijzonderheden heeft, zijn vertalers vaak gespecialiseerd in één of enkele domeinen.

 

Literaire en audiovisuele vertaling

Literair en audiovisueel vertalers vertalen, zoals u wellicht al vermoedde, literaire en cinematografische werken: boeken, films en series dus. Daarvoor is een letterlijke woord-voor-woordvertaling uiteraard zinloos. Culturele verwijzingen moeten worden gelokaliseerd, en uitdrukkingen en humor moeten subtiel worden omgezet in een vertaling die hetzelfde effect heeft op de lezer of kijker van het vertaalde werk. De vertaler moet zin en leven geven aan de vertaalde woorden.

 

Technische vertaling

Dit domein omvat vooral documenten met een beperkt publiek en een beperkte levensduur. Denk aan een handleiding of notulen. We gebruiken dit soort teksten regelmatig en zonder vertaling zou het moeilijk zijn om bijvoorbeeld de werking van allerlei machines en toestellen te begrijpen.

 

Wetenschappelijke vertaling

Chemie, fysica, ecologie, milieu, wiskunde, techniek, biologie, kernenergie, geneeskunde, farmacie, metrologie, elektrotechniek, genetica, biotechnologie … we kunnen zo nog wel even doorgaan want wetenschap omvat ontelbaar veel vakgebieden. Een wetenschappelijk vertaler heeft dus een bijzonder gevarieerde, maar ook complexe job. Mogelijke teksten in het wetenschappelijk domein zijn bijvoorbeeld wetenschappelijke artikelen, proefschriften, boeken en conferentieverslagen. Net zoals die worden opgesteld door iemand met kennis van zaken, moeten ze ook worden vertaald door iemand met de nodige expertise, terminologiekennis en nauwgezette manier van werken.

 

Financiële vertaling

Een financieel vertaler vertaalt jaarverslagen, technische beursanalyses, bankdossiers, auditverslagen en ga zo maar door. De onderwerpen variëren net zo sterk als de thema’s (economie, banksector, beurs, boekhouding enz.). Dergelijke teksten moeten bijzonder nauwkeurig worden vertaald, zodat de inhoud precies overeenstemt met de brontekst.

 

Juridische vertaling

Een juridisch vertaler vertaalt documenten zoals processen-verbaal, vonnissen, citaten uit wetboeken, notariële akten, deskundigenverslagen en contracten van allerlei aard.

Het bijzondere aan juridische documenten is dat ze ‘kracht van wet’ hebben.

De vertaler moet dus niet alleen een taalkundige opleiding genoten hebben, maar ook over uitgebreide juridische kennis beschikken. 

 

Websitevertaling

Zonder online aanwezigheid komt een bedrijf tegenwoordig niet ver meer. Afhankelijk van de doelgroep van het bedrijf zal de website in een of meer talen beschikbaar moeten zijn. Veel bedrijven doen daarom een beroep op vertalers om ervoor te zorgen dat hun inhoud beschikbaar is in alle door hun doelpubliek gesproken talen. Met elke extra taal wordt er immers een extra doelgroep aangeboord. De kwaliteit van de vertaling is van cruciaal belang, want ze bepaalt mee het imago van het bedrijf.

 

We konden hier uiteraard maar enkele van de vele vertaaldomeinen in meer detail bespreken. Ook voor de vele andere vakgebieden moeten vertalers concentratie, nauwkeurigheid en intelligentie aan de dag leggen om een kwalitatief eindresultaat af te leveren waarvan de inhoud precies overeenstemt met die van de brontekst. Het vertalersberoep is er dus een met tal van facetten waarin deskundigheid een absolute noodzaak is.